Bài, ảnh: THU SƯƠNG
Các bác sĩ Bệnh viện (BV) Nhi đồng TP Cần Thơ cảnh báo tình trạng mất nước nặng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng sức khỏe của trẻ, thậm chí dẫn đến tử vong trong các trường hợp tiêu chảy cấp và nhiều bệnh lý khác. Vì vậy, những ngày nắng nóng, phụ huynh cần quan tâm bổ sung nước cho trẻ, giúp trẻ tăng cường đề kháng, nâng cao thể trạng, ngăn ngừa bệnh tật.
Uống nhiều thức uống có đường ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.
Theo BS CKII Trương Cẩm Trinh, Trưởng khoa Khám BV Nhi đồng TP Cần Thơ, trong thời tiết nóng bức, cơ thể đổ nhiều mồ hôi để tỏa nhiệt nên rất nhanh bị khát. Riêng đối với trẻ em, thiếu nước có thể dẫn đến suy giảm tuần hoàn, thậm chí tử vong nếu mất nước nặng trong các trường hợp tiêu chảy cấp. Thiếu nước cũng là nguyên nhân gây chứng táo bón – một bệnh rất hay gặp ở trẻ. Tuy nhiên, việc bù nước phải đúng cách, mới giúp cơ thể hoạt động khỏe mạnh, ngăn ngừa bệnh tật.
Hiện nay, nhiều em nhỏ có thói quen uống các loại nước ngọt có ga, đường công nghiệp, các loại trà sữa,… Việc tiêu thụ quá nhiều các thức uống này tiềm ẩn nguy cơ gây nhiều bệnh rối loạn chuyển hóa, ảnh hưởng sự phát triển khỏe mạnh của trẻ.
Bác sĩ khuyến cáo những loại thức uống tốt và không tốt cho sức khỏe của trẻ:
Những loại nước tốt cho sức khỏe của trẻ
Để đảm bảo sức khỏe cho cả nhà, gia đình tự đun sôi nước sạch để nguội uống hằng ngày. Nếu uống nước đóng chai, cần chọn các nhãn hiệu có uy tín trên thị trường. Bên cạnh nước lọc, phụ huynh có thể bổ sung nước cho trẻ bằng các loại nước ép từ trái cây tươi, rau củ. Lưu ý các loại nước ép cam, quýt, bưởi, dưa chuột, táo… khi uống không nên cho thêm đường. Nước ép vừa cung cấp nước, vừa bổ sung các vitamin và khoáng chất cho cơ thể.
Các loại nước ép từ rau củ như đậu, bí, rau má… cũng rất tốt cho cơ thể nhất là đối với trẻ béo phì, vừa không sợ bị tăng cân mà còn có tác dụng giải nhiệt, nhất là trong ngày hè nóng bức. Sữa đậu nành không đường cũng là nước uống và thức ăn bổ dưỡng, vừa cung cấp nước, cung cấp canxi và các chất dinh dưỡng khác. Nước rau luộc cũng rất tốt cho cơ thể vì cung cấp các vitamin và khoáng chất.
Các loại thức uống cần hạn chế hoặc không cho trẻ uống
Nước khoáng: Là nước uống có chứa các chất khoáng như natri, kali, canxi, magie… Các loại nước này dùng đúng lúc, đúng đối tượng, không được sử dụng tùy tiện, nhất là trẻ nhỏ. Phụ huynh không nên dùng loại nước chứa hàm lượng khoáng cao để pha sữa vì chức năng thận của trẻ còn yếu, không đào thải được lượng chất khoáng dư thừa, lâu dần cơ thể tích tụ, gây rối loạn nhịp tim, tăng huyết áp, phù nề…
Không nên uống các loại nước ngọt có ga, vì có thể gây thừa cân béo phì hoặc đầy bụng, biếng ăn ở trẻ em và cung cấp calo rỗng.
Các loại nước ép quả công nghiệp, trà sữa: có nhiều đường, hàm lượng chất khoáng và vitamin ít, uống nhiều dẫn đến thừa cân, béo phì.
Cà phê, các loại nước tăng lực: không được dùng cho trẻ.
Uống nước đúng cách
Nên uống trước bữa ăn 30 phút và sau bữa ăn 30 phút, tránh tình trạng uống ngay trước và sau khi ăn, nước sẽ hòa loãng dịch vị dạ dày, tống xuống ruột làm cho trẻ khó tiêu. Không nên cho trẻ vừa ăn vừa uống vì sẽ làm loãng dịch vị và trẻ nhai chưa kỹ thức ăn đã nuốt gây khó tiêu. Phụ huynh cho trẻ uống nước nhiều lần trong ngày chứ không uống một lần quá nhiều. Trẻ khát cũng không nên cho uống quá nhiều một lúc mà cách tốt nhất là uống từ từ từng ngụm nhỏ để nước có thời gian thấm qua thành ruột vào máu làm nhanh hết khát. Không nên cho trẻ uống nước quá lạnh, chỉ nên uống nước nguội hoặc hơi lạnh khoảng 15-200C.
Lượng nước cần thiết cho trẻ trong ngày
Đối với trẻ nhỏ dưới 6 tháng: Nếu bú mẹ hoàn toàn hoặc ăn sữa bột công thức pha đúng theo tỷ lệ hướng dẫn trên hộp sữa thì không cần cho trẻ uống nước. Tuy nhiên, nếu trẻ bị ra nhiều mồ hôi khi bị còi xương hoặc táo bón có thể cho trẻ uống thêm từ 100-200ml/ngày.
Đối với trẻ 6-12 tháng: Nhu cầu nước là 100ml/kg/ngày (kể cả sữa). Ví dụ trẻ nặng 8kg cần 800ml nước, nếu trẻ uống được 600ml sữa cần bổ sung 200ml/ngày dưới dạng nước đun sôi để nguội, nước quả tươi, nước rau luộc…
Trẻ trên 1 tuổi: Trung bình uống hơn 1 lít nước mỗi ngày. Trẻ từ 10 tuổi trở lên: Lượng nước uống bằng người lớn: 2-2,5l/ngày.