Bài, ảnh: THU SƯƠNG
N.L, 22 tuổi, gần đây đau âm ỉ bụng dưới, rối loạn kinh nguyệt kéo dài. Qua thăm khám và khai thác tiền sử bệnh, bác sĩ sản khoa ghi nhận, L gặp các biến chứng do thường xuyên sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp. Bác sĩ cảnh báo, nếu tiếp tục phương pháp ngừa thai này, cô gái trẻ này sẽ đối mặt nhiều nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng sức khỏe sinh sản, thậm chí vô sinh. Các chuyên gia cũng khuyến cáo cẩn trọng với thuốc tránh thai khẩn cấp.
Ông Trần Đức Cường, Chi cục Dân số – Kế hoạch hóa gia đình TP Cần Thơ tuyên truyền về sức khỏe giới tính cho học sinh TP Cần Thơ.
N.L quê ở một tỉnh thuộc ÐBSCL, đang học đại học tại Cần Thơ. L và người yêu quen nhau hơn 6 tháng nay. Theo L, người yêu không thoải mái khi sử dụng bao cao su, nên em đã sử dụng thuốc ngừa thai khẩn cấp. Ðiều này ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt của L. Nhiều khi L chịu đựng các cơn đau bụng dưới dữ dội, kèm theo xuất huyết, không thể đi học được, khiến em rất lo lắng.
Theo các bác sĩ sản khoa, nhiều bạn gái trẻ gặp các vấn đề về sức khỏe sinh sản do tác dụng phụ của thuốc ngừa thai khẩn cấp. Tuy nhiên, thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ nên dùng trong tình thế khẩn cấp, dùng khi thỉnh thoảng quan hệ tình dục không được bảo vệ hoặc sử dụng biện pháp tránh thai thất bại, như thủng bao cao su, quên uống thuốc tránh thai hằng ngày từ 2 ngày trở lên… Còn trường hợp có quan hệ tình dục thường xuyên, việc sử dụng thuốc này sẽ không phát huy hiệu quả. Ngoài ra, việc uống thuốc tránh thai không giúp chị em loại trừ nguy cơ mắc các bệnh lý lây truyền qua đường tình dục như HIV, giang mai, sùi mào gà,… Việc lạm dụng tùy tiện, sẽ dẫn đến rất nhiều tác hại, thậm chí trả giá rất đắt cho sức khỏe thể chất và tinh thần, nhất là hạnh phúc gia đình trong tương lai nếu không may bị di chứng vô sinh.
Vì vậy, chị em, nhất là các bạn gái trẻ, cần tìm hiểu rõ về thuốc, các khuyến cáo cũng như chống chỉ định. Theo khuyến cáo của nhà sản xuất cũng như các bác sĩ sản khoa, thuốc tránh thai khẩn cấp không được sử dụng quá 2 lần/tháng (đối với loại 1 viên/liều) hoặc 4 viên/tháng (đối với loại 2 viên/liều) hoặc 3 viên/năm để đảm bảo an toàn, tránh ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
* Một số tác dụng phụ khi lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp:
– Làm thay đổi, biến động chu kỳ kinh nguyệt như: Chậm kinh, không có kinh, rong kinh, xuất huyết tử cung bất thường… Nhiều trường hợp sử dụng thuốc quá nhiều dẫn đến tình trạng tắc ống dẫn trứng, khó rụng trứng dẫn đến vô sinh.
– Người dùng còn có các biểu hiện ăn không ngon, buồn nôn, mệt mỏi, đau tức ngực, chóng mặt, đau bụng dưới, rối loạn huyết áp và hô hấp.
– Ảnh hưởng đến cảm xúc, tâm trạng của người sử dụng. Một số người còn suy giảm ham muốn tình dục.
– Nồng độ hormone trong cơ thể thay đổi dẫn đến nội tiết tố da cũng thay đổi. Sau khi dùng thuốc phụ nữ có thể xuất hiện nhiều mụn, nám, tàn nhang, ửng đỏ, sạm da… Ðặc biệt, sử dụng thường xuyên có thể tăng cân không kiểm soát.
– Có nghiên cứu cho thấy, phụ nữ sử dụng nhiều thuốc tránh thai khẩn cấp có nguy cơ mang thai ngoài tử cung lớn hơn những phụ nữ không thường sử dụng.
– Việc sử dụng thuốc tránh thai loại khẩn cấp còn tiềm ẩn nguy cơ nhầm lẫn chảy máu cơ quan sinh dục bất thường do u xơ tử cung với tác dụng không mong muốn của thuốc.
Trường hợp chảy máu âm đạo bất thường không rõ nguyên nhân cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp. Người đang hoặc đã sử dụng thuốc điều trị bệnh khác trong 4 tuần qua do thuốc tránh thai khẩn cấp có thể tương tác với một số loại thuốc chống nấm, thuốc điều trị bệnh lao, động kinh… Chị em không nên sử dụng thuốc nếu cơ địa dị ứng với bất kỳ thành phần nào có trong thuốc. Tuyệt đối không sử dụng thuốc nếu bản thân hoặc gia đình có tiền sử bệnh tim mạch, hệ tuần hoàn, cục máu đông hoặc đột quỵ. Trường hợp nghi ngờ đang mang thai, chị em không nên uống thuốc có thể gây nguy hiểm cho thai kỳ. Thống kê cho thấy, khoảng 1-2 người trong số 100 phụ nữ uống thuốc ngừa thai khẩn cấp vẫn mang thai mặc dù đã uống thuốc trong vòng 72 giờ đầu tiên sau quan hệ tình dục không được bảo vệ.