Bài, ảnh: THU SƯƠNG
Lạm dụng rượu bia là một trong những con đường chính gây bệnh cho gan. Theo các chuyên gia y tế, người thường xuyên uống rượu bia, trong thời gian trên 5 năm, trước sau gì cũng bị viêm gan.
Thường xuyên lạm dụng rượu bia, nguy cơ cao viêm gan.
Nhiều quý ông ý thức được tác hại của rượu bia quá trớn đến sức khỏe nói chung, tạo gánh nặng với “lục phủ ngũ tạng” nói riêng, nhưng do công việc, phải thường xuyên tiếp khách, không tránh được. Thế nên, các ông truyền tai các chiêu dự phòng, như uống sữa tươi, ăn no trước khi đi uống rượu bia. Hoặc sau khi nhậu về thì gây nôn ói, uống các thực phẩm chức năng hay các bài thuốc dân gian để giải rượu, thải độc tố cho gan…
Anh Trần Văn Tân (47 tuổi, ở quận Bình Thủy), phụ trách bếp ăn của một công ty nên thường xuyên tổ chức tiệc, uống rượu bia giao lưu với khách mỗi cuộc vui. Gần đây, anh nhận thấy bụng ngày càng to, sức khỏe đi xuống, đêm hôm trước nhậu, ngày hôm sau không đi làm nổi, cơ thể rệu rã. Ban đầu, anh nghĩ do tuổi tác khiến sức khỏe đi xuống. Ðến khi mệt mỏi kéo dài, chán ăn, anh đến bệnh viện (BV) thăm khám, bác sĩ chẩn đoán đã bị viêm gan do rượu và khuyên anh ngừng hẳn rượu bia trong quá trình điều trị.
Theo ghi nhận của các bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa tại các BV trên địa bàn thành phố Cần Thơ, sau dịp Tết nguyên đán, gần đây có nhiều trường hợp viêm gan có liên quan đến rượu bia. Bệnh viêm gan do rượu có thể xảy ra cấp tính hoặc mạn tính. BS CKI Trịnh Thị Phương Uyên, khoa Nội tiêu hóa, BV Ða khoa Hoàn Mỹ Cửu Long, trong chương trình truyền hình trực tuyến cho biết, viêm gan do rượu xảy ra ở người lạm dụng rượu bia. Giai đoạn đầu bệnh thường không có triệu chứng, nhưng đến khi phát hiện đã bị viêm gan, xơ gan; chậm trễ điều trị có thể dẫn đến ung thư gan. Các nghiên cứu đều cho kết quả, hơn 80% người uống rượu bia nhiều, trên 5 năm đều có nguy cơ cao bị viêm gan. Những triệu chứng đầu tiên gồm: mệt mỏi, ăn uống kém, sụt cân, sau đó là vàng da, mắt, sốt cao, đau bụng, buồn nôn.
Viêm gan do rượu khác về nguyên nhân gây bệnh so với viêm gan B, C do virus. Tuy nhiên, các bệnh gan đều ảnh hưởng đến chức năng thải độc tố cho cơ thể. Khi gan bệnh, sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng sức khỏe. Bệnh không tự khỏi, cũng không có vaccine phòng bệnh. Khi bệnh nhân có triệu chứng, đến cơ sở y tế, bác sĩ sẽ thăm khám và chỉ định các xét nghiệm chẩn đoán, đánh giá tình trạng, mức độ bệnh. Nếu bệnh ở giai đoạn nhẹ, bác sĩ cấp toa thuốc điều trị ngoại trú và hẹn tái khám, kết hợp tư vấn bệnh nhân thay đổi chế độ ăn uống, lối sống cho phù hợp. Ðiều đầu tiên là ngưng ngay rượu bia, vì gan đã bị tổn thương, lên tiếng cảnh báo cơ thể dừng lại; thực hiện ăn uống hạn chế chất béo, ăn nhiều trái cây, rau củ, bổ sung các loại vitamin, đặc biệt là B1, cần thiết cho bệnh nhân nghiện rượu. Người bệnh cần tập thể dục vừa sức, đều đặn mỗi ngày. Thời gian khỏi bệnh viêm gan tùy thuộc vào tình trạng, mức độ tổn thương gan cũng như tuân thủ hướng dẫn điều trị bằng thuốc và thay đổi lối sống của người bệnh. Nếu việc điều trị muộn, không hiệu quả, người bệnh lại lạm dụng rượu bia, bệnh có nguy cơ cao biến chứng xơ hóa gan, xơ gan, tiến triển đến ung thư gan. Người mắc các bệnh viêm gan B, C, mặc dù đã điều trị ổn định, nếu uống nhiều rượu bia, có thể ảnh hưởng đến gan, khiến gan bị bệnh nặng hơn. Vì vậy, bác sĩ khuyến cáo, người có thói quen uống nhiều rượu bia nên kiểm soát lượng bia rượu đưa vào cơ thể, giảm dần đến mức thấp nhất. Ngoài ra, chủ động thăm khám chức năng gan, định kỳ kiểm tra sức khỏe tổng quát 6 tháng/lần hoặc khi có bất thường để kịp thời điều trị.
Nhiều người cho rằng, sử dụng thực phẩm chức năng hay các liệu pháp dân gian để giải rượu bia, có thể ngăn chặn bệnh viêm gan. Tuy nhiên, theo bác sĩ, việc này có khi gây hại ngược lại cho cơ thể. Mọi thức ăn, uống đi vào, gan đều phải cất công chuyển hóa và giải độc. Nếu lạm dụng, dù là thuốc nam, cây cỏ thực vật, vẫn có thể tăng gánh nặng cho gan.
Giai đoạn nặng hơn của bệnh viêm gan, có thể tiến triển đến xơ gan và ung thư gan. Theo BS CKI Hoàng Ðình Thành, Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa, BV Ða khoa Tâm Anh TP Hồ Chí Minh, một số dấu hiệu bệnh xơ gan có thể được nhận biết sớm thông qua những biểu hiện bất thường trên da. Ðó là tình trạng vàng da, vàng mắt, sậm da, môi thâm đen, mụn, nám, nổi mề đay, mẩn đỏ và ngứa khắp cơ thể. Ngoài ra, còn có dấu hiệu nổi ban đỏ ở lòng bàn tay, bàn chân: triệu chứng của xơ gan và bệnh gan do bia rượu. Bệnh xơ gan giai đoạn đầu thường không có triệu chứng rõ ràng, nếu không phát hiện và điều trị sớm, gan sẽ diễn tiến sang giai đoạn mạn tính, gây nhiều biến chứng và tăng nguy cơ ung thư gan.l