Bệnh “phổi trắng”: nguyên nhân và cách điều trị

Hiểu rõ về tình trạng “phổi bị trắng”

Không ít bệnh nhân mắc các bệnh lý như suy hô hấp hay viêm phổi thường cảm thấy lo lắng khi nghe bác sĩ thông báo về tình trạng “phổi bị trắng” qua kết quả phim chụp X-quang. Nhiều người lầm tưởng rằng đây là dấu hiệu cho thấy phổi đã hoàn toàn hư hại hoặc do các biến chứng của hậu COVID-19. Tuy nhiên, theo các chuyên gia y tế, “phổi bị trắng” chỉ là một thuật ngữ y khoa dùng để mô tả tình trạng tổn thương tăng đậm độ trên phim chụp X-quang. Người bệnh không nên hoang mang, mà cần hiểu rằng bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ điều trị phù hợp dựa trên nguyên nhân và mức độ bệnh.

Nguyên nhân gây ra tình trạng phổi trắng

Theo BS CKII Tống Vấn Thùy, Phó trưởng Khoa Nội tổng hợp tại Bệnh viện Đa khoa TP Cần Thơ, tình trạng phổi trắng không phải là một căn bệnh cụ thể mà là sự giải thích về tổn thương trên phim X-quang. Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến tình trạng này, bao gồm:

• Tổn thương dạng nốt: Là những đám mờ tròn có kích thước nhỏ hơn 3cm, thường gặp ở bệnh nhân viêm phổi, ung thư phổi giai đoạn sớm hoặc nhiễm nấm.
• Tổn thương dạng khối: Có đường kính lớn hơn 3cm, thường gặp ở bệnh nhân mắc ung thư phổi.
• Tổn thương dạng đông đặc phổi: Là những đám mờ không đồng nhất, thường gặp trong các trường hợp viêm phổi, lao phổi hoặc áp xe phổi.

Những nguyên nhân khác và diễn biến của bệnh

Thêm vào đó, tình trạng phổi trắng cũng có thể do tràn dịch màng phổi, có thể xảy ra do lao màng phổi hoặc tràn dịch cận viêm. Một số nguyên nhân khác bao gồm sẹo xơ phổi, xẹp phổi, hoặc dày dính màng phổi. Trong các trường hợp phổi bị trắng, bệnh có thể diễn tiến âm thầm qua nhiều tháng hoặc nhiều năm, nhưng cũng có thể diễn ra cấp tính, gây nguy cơ tử vong trong khoảng 3-5 ngày do nhiễm virus gây tổn thương lan tỏa hai phổi, dẫn đến suy hô hấp cấp.

Viêm phổi: Một bệnh lý nguy hiểm

Viêm phổi là một trong những bệnh lý phổ biến và cũng là nguyên nhân chính gây tử vong. Dù y học đã có những tiến bộ trong việc chẩn đoán và điều trị, nhưng tỷ lệ tử vong vẫn còn cao. BS Tống Vấn Thùy cho biết, Khoa Nội tổng hợp tại Bệnh viện Đa khoa TP Cần Thơ tiếp nhận rất nhiều bệnh nhân viêm phổi mỗi ngày. Một trường hợp điển hình là cô Ng.Th. V (70 tuổi), người đã phải nhập viện vì sốt, ho và đau lói ngực. Sau một tuần điều trị bằng kháng sinh, sức khỏe của cô đã cải thiện rõ rệt và cô có thể xuất viện.

Các trường hợp diễn tiến nhanh và khó khăn trong điều trị

Mặc dù nhiều trường hợp viêm phổi có thể điều trị hiệu quả, nhưng một số bệnh nhân lại diễn tiến nhanh và không đáp ứng tốt với phác đồ điều trị. Ví dụ, vào cuối tháng 3-2024, một bệnh nhân nữ 50 tuổi nhập viện với chẩn đoán viêm phổi nhẹ, nhưng sau ba ngày, tình trạng của cô trở nặng và kết quả X-quang cho thấy tổn thương lan tỏa phổi. Mặc dù được điều trị tích cực, bệnh nhân không qua khỏi.

Dấu hiệu nhận biết và khi nào cần đi khám

Các bác sĩ khuyến cáo rằng người bệnh cần chú ý đến những dấu hiệu mắc bệnh phổi như sốt, uể oải, ho, khạc đàm, nặng ngực và khó thở hoặc có tiếng thở bất thường. Khi gặp phải những triệu chứng này, người bệnh nên đến cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám và thực hiện các chỉ định cận lâm sàng cần thiết như chụp X-quang để kiểm tra tổn thương ở phổi.

Các yếu tố liên quan đến di chứng hậu COVID-19

Nhiều người cho rằng tình trạng phổi trắng có thể liên quan đến di chứng hậu COVID-19. Theo thống kê y tế, khoảng 30-50% người đã mắc COVID-19 có thể gặp phải triệu chứng hậu COVID-19, thường kéo dài từ 12-24 tháng. Tuy nhiên, tỷ lệ này đang giảm dần do dịch bệnh đã lắng xuống và tình trạng miễn dịch đã tăng cường trong cộng đồng. Cần lưu ý rằng bệnh phổi trắng có thể do nhiều nguyên nhân, trong đó hậu COVID-19 chỉ là một trong số đó.

Biện pháp phòng ngừa tình trạng phổi trắng

Để phòng tránh tình trạng phổi trắng, BS Tống Vấn Thùy khuyến nghị mọi người nên từ bỏ thói quen hút thuốc lá, bao gồm cả hút thuốc thụ động. Bên cạnh đó, tạo ra môi trường sống trong lành, hạn chế ô nhiễm, tăng cường luyện tập thể dục thể thao và nâng cao sức đề kháng cho cơ thể cũng rất quan trọng. Ngoài ra, việc tiêm phòng các loại vaccine ngừa viêm phổi cũng là một cách hiệu quả để giảm thiểu nguy cơ mắc phải bệnh này.