Y dược Cần Thơ Y dược Cần Thơ
Trong bối cảnh số người dùng thuốc lá điện tử ngày một gia tăng – đặc biệt là giới trẻ, nghiên cứu mới của các nhà khoa học Mỹ cảnh báo sử dụng sản phẩm này có thể làm tăng mức tiêu thụ thức uống chứa cồn và các chất kích thích khác, gây tổn thương hệ thần kinh và suy giảm chức năng nhận thức.
Với sự tài trợ của Viện Quốc gia về Lạm dụng Rượu và Nghiện rượu (NIAAA) thuộc Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH), các chuyên gia tại Đại học Temple đã tiến hành một nghiên cứu nhằm làm rõ tác động của việc kết hợp thuốc lá điện tử và cồn tới hàng rào máu não – lớp tế bào kiểm soát sự xâm nhập của các chất vào các tế bào nhạy cảm của hệ thần kinh trung ương.
Ở người khỏe mạnh, hàng rào máu não thường có tính chọn lọc cao, nghĩa là nó chỉ cho một số phân tử có lợi đi vào hệ thần kinh trung ương và ngăn chặn sự xâm nhập của nhiều phân tử bất lợi khác. Nhưng khi hàng rào này bị hư hỏng hoặc suy yếu, chức năng phòng vệ nói trên bị phá vỡ, khiến các phân tử thường bị “cấm cửa” (như tế bào miễn dịch, prôtêin gây viêm và chất độc) dễ dàng thấm qua và đi vào não, sau đó chúng sẽ thúc đẩy các quá trình viêm, gây tổn thương tế bào thần kinh và làm suy giảm chức năng nhận thức.
Các nghiên cứu trước đây cho thấy sử dụng thuốc lá điện tử có thể phá vỡ chức năng hàng rào máu não và gây viêm não. Ở động vật, việc tiếp xúc với khói thuốc lá điện tử có thể làm giảm các yếu tố hỗ trợ chức năng thần kinh và thúc đẩy việc tạo ra các gốc tự do có khả năng ôxy hóa cao (ôxy phản ứng – ROS), cũng như làm tích tụ các phân tử gây viêm ở các tế bào màng trong. Việc gia tăng các yếu tố như thế – đặc biệt là ROS – được biết là cản trở chức năng của ty thể, tức “nhà máy sản xuất năng lượng” bên trong tế bào, khiến tế bào giảm khả năng hoạt động.
Qua nhiều thử nghiệm cả trong ống nghiệm và trên mô hình động vật, các chuyên gia đã kết hợp đánh giá tác động của việc sử dụng thuốc lá điện tử và cồn trong thời gian dài. Kết quả chỉ ra rằng tiếp xúc với thuốc lá điện tử và cồn dẫn đến tăng cường rối loạn chức năng ty thể và suy giảm nhận thức ở các đối tượng nghiên cứu.
Với việc hiểu rõ các cơ chế gây tổn thương màng trong và hàng rào máu não, các nhà nghiên cứu hy vọng có thể xác định được các chỉ dấu sinh học liên quan đến dùng thuốc lá điện tử và cồn. Chẳng hạn, bằng cách nhận diện các chỉ dấu sinh học trong máu, các chuyên gia có thể phát triển các chiến lược tầm soát nhằm phát hiện và đánh giá mức độ tổn thương thần kinh ở những người dùng thuốc lá điện tử và thức uống chứa cồn.
AN NHIÊN (Theo Neuroscience News)
