Nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe người dân ĐBSCL

Những thách thức trong chăm sóc sức khỏe tại ĐBSCL

Biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, dân số già hóa và sự thay đổi trong mô hình bệnh tật đang tạo ra những thách thức lớn đối với công tác chăm sóc sức khỏe của cộng đồng ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Tại tọa đàm lần thứ 10 của Diễn đàn Phát triển bền vững ĐBSCL, các chuyên gia đến từ trong nước và quốc tế đã cùng nhau thảo luận và đánh giá thực trạng, đồng thời đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho người dân ĐBSCL trong tương lai.

Cung không đủ cầu trong hệ thống y tế

Dù được Chính phủ quan tâm và các địa phương nỗ lực đầu tư, hệ thống y tế ở ĐBSCL vẫn còn nhiều yếu kém, đặc biệt là nguồn nhân lực y tế. Theo Niên giám thống kê y tế năm 2020, tỷ lệ bác sĩ và điều dưỡng trên 10.000 dân của ĐBSCL vẫn thấp hơn mức trung bình quốc gia và quốc tế. Theo kế hoạch phát triển nguồn nhân lực y tế giai đoạn 2023-2030, Bộ Y tế đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ có 19 bác sĩ và 33 điều dưỡng trên 10.000 dân. Tuy nhiên, ước tính từ năm 2021 đến 2030, khu vực này sẽ thiếu hơn 29.000 bác sĩ và gần 19.000 điều dưỡng.

Khó khăn trong đào tạo nhân lực y tế

ĐBSCL hiện có 11 trường đại học đào tạo các ngành khoa học sức khỏe, trong đó Trường Đại học Y Dược Cần Thơ đã cung cấp hơn 40.000 nhân lực y tế trong suốt 45 năm qua. Tuy nhiên, công tác đào tạo vẫn còn gặp nhiều hạn chế. TS.BS Phạm Kiều Anh Thơ cho biết, cơ chế tự chủ tài chính của các đơn vị công lập đã dẫn đến tình trạng chuyển dịch nhân lực từ nơi có thu nhập thấp sang nơi có thu nhập cao. Hơn nữa, việc xác định khung trình độ giáo dục cho các ngành chuyên sâu cũng đang gặp khó khăn, và thiếu các văn bản quy định cụ thể về quy đổi giữa các nhóm ngành khác nhau.

Thực trạng y tế cộng đồng tại các quốc gia khác

Vấn đề thiếu hụt nhân lực y tế không chỉ là đặc thù của ĐBSCL mà còn là nỗi lo của nhiều quốc gia khác. Chuyên gia từ Singapore cho biết, đất nước này đang đối mặt với tình trạng dân số già hóa nhanh chóng, dự kiến đến năm 2030, 1/4 dân số sẽ trên 65 tuổi. Bên cạnh đó, tỷ lệ người mắc bệnh béo phì và đái tháo đường cũng đang gia tăng. Dù mỗi năm Singapore xây dựng thêm bệnh viện, nhưng vẫn không thể đáp ứng đủ nhu cầu chăm sóc sức khỏe của cộng đồng. Chi tiêu cho y tế của nước này ước tính khoảng 4,5% GDP.

Giải pháp phát triển nguồn nhân lực y tế

Nhằm khắc phục tình trạng thiếu hụt nhân lực y tế ở ĐBSCL, Chính phủ và Bộ Y tế đã triển khai nhiều chính sách. Quyết định 201/QĐ-TTg được ban hành gần đây đã phê duyệt quy hoạch mạng lưới cơ sở y tế giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, với những nội dung đặc biệt cho ĐBSCL. Điều này bao gồm việc xây dựng các bệnh viện đa khoa, chuyên khoa cấp tỉnh và bệnh viện lão khoa nhằm nâng cao dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho người dân cao tuổi.

Chiến lược đào tạo nhân lực y tế hiệu quả

Theo TS Phạm Kiều Anh Thơ, Trường Đại học Y Dược Cần Thơ đang thực hiện nhiều chiến lược nhằm cải thiện chất lượng nguồn nhân lực y tế. Các mục tiêu bao gồm đảm bảo tiêu chuẩn đầu vào và đầu ra cao, đa dạng hóa chương trình đào tạo, áp dụng công nghệ số trong hoạt động, và tăng cường khả năng hội nhập quốc tế. Trường cũng chú trọng đến việc hợp tác với các cơ sở giáo dục và y tế trong nước và quốc tế.

Chia sẻ kinh nghiệm và áp dụng tại ĐBSCL

Tại tọa đàm, các chuyên gia đã chia sẻ nhiều kinh nghiệm có thể áp dụng tại ĐBSCL. PGS.TS.BS Phạm Lê An nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chăm sóc sức khỏe cộng đồng như một nền tảng cho sự phát triển bền vững. Việc áp dụng mô hình bác sĩ gia đình và công nghệ y tế số sẽ giúp tối ưu hóa dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Ông cũng chỉ ra rằng, bác sĩ gia đình không chỉ đơn thuần là người chẩn đoán bệnh mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc chăm sóc sức khỏe cho cá nhân và gia đình.

Giải pháp dinh dưỡng trong chăm sóc sức khỏe cộng đồng

Bà Jessica Bogard, chuyên gia dinh dưỡng từ Úc, đã trình bày về vai trò của thực phẩm thủy sản trong chế độ ăn uống lành mạnh. Thực phẩm này không chỉ cung cấp protein mà còn chứa nhiều vi chất dinh dưỡng. Tuy nhiên, thói quen ăn uống của giới trẻ hiện nay, đặc biệt là việc ưa chuộng thức ăn nhanh, đang tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe. Chính phủ cần có những chính sách hỗ trợ phụ nữ trong việc quản lý thực phẩm và giảm thiểu lãng phí nguyên liệu.

Giáo sư Ang Hak Seng từ Đại học Khoa học xã hội và nhân văn Singapore cũng chia sẻ rằng, Chính phủ có vai trò quan trọng trong việc cải thiện chất lượng bữa ăn của người dân. Để thay đổi thói quen ăn uống của người dân, chính phủ đã can thiệp bằng cách hướng dẫn các chủ cửa hàng chế biến thực phẩm lành mạnh hơn, phối hợp với đầu bếp nổi tiếng để tạo ra các món ăn phù hợp với sở thích và ngân sách của khách hàng. Mô hình ẩm thực lành mạnh này đã giúp cung cấp hàng triệu bữa ăn lành mạnh cho người dân Singapore.