Phát hiện mới về nguy cơ và dấu hiệu cảnh báo sớm bệnh Alzheimer

Theo các phát hiện công bố gần đây, những người tiêu thụ nhiều đường và có mức đường huyết cao có nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ ở người lớn tuổi (bệnh Alzheimer) cao hơn. Nghiên cứu còn phát hiện việc khó chuyển hướng trong khi đi bộ cũng có thể là chỉ dấu giúp nhận biết sớm căn bệnh thoái hóa não bộ này.

Thói quen ăn ngọt có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer. Ảnh: Express.co.uk

Bệnh Alzheimer là một bệnh lý về não có thể ảnh hưởng đến khả năng suy nghĩ, ghi nhớ và thực hiện các hoạt động hàng ngày của bệnh nhân. Đây là dạng sa sút trí tuệ thường thấy ở người lớn tuổi, nhưng những người trong độ tuổi 30 cũng có thể bắt đầu phát triển các dấu hiệu sinh học của bệnh này.

Các nhà nghiên cứu từng phát hiện việc tiêu thụ nhiều đường và mức đường huyết cao có liên quan đến nguy cơ khởi phát Alzheimer hoặc các dạng mất trí nhớ khác. Nguyên nhân là vì ăn quá nhiều đường có thể gây viêm – tình trạng dễ dẫn tới nhiều bệnh mãn tính, bao gồm cả chứng mất trí nhớ như bệnh Alzheimer.

Gần đây, nhiều nghiên cứu đã nêu bật mối liên hệ giữa tiêu thụ đường và nguy cơ mắc bệnh Alzheimer. Một nghiên cứu thực hiện năm 2022 trên 37.689 người cho thấy phụ nữ tiêu thụ nhiều đường dễ phát triển bệnh Alzheimer. Theo đó, những người tiêu thụ khoảng 10gr đường/ngày có nguy cơ mắc bệnh cao nhất. Trong số các loại đường được nghiên cứu thì lactose (loại đường có trong sữa và các sản phẩm từ sữa) có mối liên hệ chặt chẽ nhất với Alzheimer. Tương tự, một nghiên cứu hồi năm 2017 cũng phát hiện những chỉ dấu sinh học của bệnh Alzheimer đã gia tăng ở những người tiêu thụ nhiều thức uống chứa đường.

Bên cạnh ăn nhiều đường, mức đường huyết cao do bị bệnh tiểu đường cũng là một yếu tố nguy cơ phát triển Alzheimer. Đường huyết cao có thể thúc đẩy sự phát triển của các mảng bám amyloid trong não, một chỉ dấu sinh học nổi bật của bệnh Alzheimer. Tuy nguy cơ này trước đây chỉ được ghi nhận ở người lớn tuổi, nhưng giờ đây các nhà nghiên cứu nhận thấy nó xuất hiện cả ở người trẻ hơn. Theo nghiên cứu công bố năm 2022, các chuyên gia đã theo dõi sức khỏe của 4.932 người trong nhiều thập kỷ và phát hiện bệnh Alzheimer có mối liên hệ với lượng đường trong máu và cholesterol cao, đáng nói là điều này có thể bắt đầu từ tuổi 35. Qua đó, họ cho rằng việc kiểm soát mức cholesterol và đường huyết khi còn trẻ có thể giúp giảm nguy cơ phát triển bệnh Alzheimer khi lớn tuổi.

Liên quan đến dấu hiệu nhận biết sớm bệnh Alzheimer, một nghiên cứu mới đăng trên Tạp chí Current Biology cho thấy những người mắc Alzheimer ở giai đoạn đầu thường gặp khó khăn trong việc chuyển hướng khi đi bộ.

Thói quen ăn ngọt có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer. Ảnh: Express.co.uk

Nhóm chuyên gia tại Đại học Luân Luân Đôn (Anh) đã đi đến kết luận trên sau khi sử dụng công nghệ thực tế ảo và mô hình tính toán để tìm hiểu sự phức tạp của các lỗi điều hướng từng được quan sát thấy ở bệnh nhân Alzheimer. Cụ thể, họ đã chia những người tham gia thành 3 nhóm gồm 31 người trẻ tuổi khỏe mạnh, 36 người lớn tuổi khỏe mạnh và 43 người bị suy giảm nhận thức nhẹ – được xem là giai đoạn trung gian giữa mất trí nhớ bình thường do tuổi tác và bệnh Alzheimer. Tiếp theo, các chuyên gia yêu cầu những người tham gia hoàn thành một bài kiểm tra về khả năng điều hướng, rẽ hướng và giữ thăng bằng trong khi đi bộ và đeo kính thực tế ảo.

Kết quả thử nghiệm cho thấy nhóm duy nhất gặp khó khăn trong việc định hướng và chuyển hướng khi đi qua các ngã rẽ mỗi khi điều kiện mặt đường thay đổi là nhóm bị suy giảm nhận thức nhẹ. Những cá nhân này luôn tính toán sai vị trí cần rẽ hướng, cũng như trải qua sự thay đổi liên tục trong ý thức về phương hướng trong khi họ đi bộ. Ngược lại nhóm người tham gia trẻ tuổi hoặc người cao tuổi có chức năng nhận thức khỏe mạnh không gặp bất kỳ khó khăn nào trong những vấn đề trên.

Nhóm nghiên cứu cho rằng những phát hiện mới có thể giúp các bác sĩ chẩn đoán bệnh Alzheimer sớm hơn bằng cách tập trung vào các lỗi điều hướng cụ thể.